ไทยโซโคทรานั่ม (Thai Socotranum)
ไทยโซโคทรานั่ม (Thai Socotranum) เป็นยักษ์อาหรับ (Arabicum) หรือยักษ์ซาอุสายพันธุ์หนึ่ง ซึ่งมีเอกลักษณ์พิเศษกว่ายักษ์ซาอุทั่ว ๆ ไป จัดเป็นยักษ์ซาอุเตี้ย ราก ลำต้น กิ่งก้านสาขาแผ่ขยายสวยงามคล้ายบอนไซ ไม่ใช่โซโคทรานั่มแท้ (Real Socotranum) ซึ่งมีแหล่งที่มาจากเกาะโซโคต้าประเทศเยเมน
สำหรับประเทศไทย มีผู้ไปทำงานที่ประเทศซาอุดิอาราเบีย นำกิ่งปักชำมาปลูกไว้ที่อำเภอบ้านนา จังหวัดนครนายก ซึ่งเป็นที่มาของชื่อ "เพชรบ้านนา" ภายหลังมีการคัดเลือกกิ่งเพชรบ้านนาที่ให้กำเนิดอภิชาติบุตร ตั้งชื่อใหม่ว่า "มงกุฎสยาม" (Siam Crown) นอกจากนั้นยังมีผู้นำเข้าต้นกล้าจากประเทศซาอุดิอาราเบีย มาปลูกและเพาะเลี้ยงที่ ต.หนองแหน อ.พนมสารคาม จ.ฉะเชิงเทรา ซึ่งเป็นที่มาของ "ยักษ์หนองแหน (ดำริสิทธิโชค)" ต่อมาภายหลังมีผู้นำลูกไม้ของยักษ์หนองแหนไปปลูกที่ อ.บางคล้า จ.ฉะเทริงเทรา จึงเป็นที่มาของชื่อ "บางคล้า" (Bang-Khla)
ตามธรรมชาติชวนชมชนิดนี้ติดฝักค่อนข้างยาก แต่ลูกไม้ที่ได้จากการเพาะเมล็ดมีความนึ่งของสายพันธุ์สูงและมักไม่กลายพันธุ์ จัดเป็นชวนชมสายพันธุ์ที่มีน้อยที่สุดและหาได้ยากมากที่สุดในโลกนี้ ดังนั้นทั้งเมล็ด ต้นกล้า ต้นขนาดเล็กและขนาดใหญ่ จึงมีราคาแพงกว่าชวนชมสายพันธุ์อื่น
ปัจจุบันได้มีการนำเทคนิกการผสมเกษรด้วยมือ ทำให้ชวนชมสายพันธุ์นี้สามารถผลิตเมล็ดได้จำนวนมาก และได้ก้าวเข้าสู่การเป็นไม้เศรษฐกิจอย่างเต็มตัว
เรามีเมล็ด ต้นกล้า ลูกไม้เพาะเมล็ด ไม้เสียบยอด สายพันธุ์ยักษ์อาหรับ (Arabicum) นานาชนิดให้ท่านเลือกสรร
ไทยโซโคทรานั่ม (Thai Socotranum) ในประเทศไทย สามารถจำแนกได้ ดังนี้
1) มงกฏสยาม (Thai Socotraunm : Siam Crown) / SC
- 1.1มงกุฏสยาม (Siam Crown)" เป็นชวนชมในกลุ่ม "ไทย - โซโคทรานั่ม" ที่นำเข้ามาจากประเทศซาอุดิอาระเบีย มาปลูกในปะเทศไทย นานมาแล้ว มีการขยายพันธุ์ และแตกวงศ์วานว่านเครือจนนับไม่ถ้วน
- 1.2ลักษณะของชวนชม "มงกุฏสยาม(Siam Crown)" มีดังนี้
- ลำต้นขึ้นเป็นลำเดี่ยว(แท่ง) จากโขดที่อ้วนใหญ่
- แตกกิ่งก้านบนส่วนยอดของลำต้นจำนวนมากลักษณะคล้าย "มงกุฎ"
- กิ่งก้านแต่ละกิ่งจะไม่ยาวมากนัก เพราะมีข้อที่ถี่มากเป็นพิเศษทำให้ดูแล้วคล้ายๆกับไม้จำพวก "บอนไซ"
- สีผิวของลำต้นและกิ่งก้าน มีสีขาวนวลๆ เมื่ออายุมากขึ้นจะมีลักษณะย่นคล้าย "หนังช้าง"
- ใบเรียบเป็นมันวาว ใบเรียวยาวแผ่ผาย ใบสีเขียวอ่อนอมสีเงิน ไม่มีขนทั้งหน้าใบและหลังใบ
- ดอกสีชมพูอ่อน บริเวณขอบดอกสีเข้มกว่าส่วนกลางดอกเล็กน้อย พู่รยางค์เกษรตัวผู้จะแลบออกมาเหนือกลีบดอกแทงตาดอกตามยอด และกิ่งก้านของลำต้น การทยอยแทงตาดอกในแต่ละรุ่น จะควบคู่กับการทยอยทิ้งใบ ออกดอกครั้งละมากๆปีละ 2 ครั้ง ครั้งละ 2-3 เดือนนอกจากนั้นจะทยอยออกดอกตลอดทั้งปี
- ลูกไม้ที่ได้จากการเพาะเมล็ดมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว มีความนิ่งของสายพันธุ์สูง และมีลักษณะที่ดี
2) เขาหินซ้อน (Thai Socotraunm : Kao-Hin-Zon) / KHZ
- 2.1ต้นแม่ได้มากจาก ต.เขาหินซ้อน อ.พนมสารคาม จ.ฉะเชิงเทรา
- 2.2ลักษณะเขาหินซ้อน
- ล้ำต้นขึ้นเป็นแท่ง กิ่งใหญ่และแข็งแรง กิ่งก้านแผ่คล้ายบอนไซ
- รากใหญ่แผ่ขยายสวยงาม
- ใบมัน สีเขียวตองอ่อน ใบห่อ ปลายใบแหลม ใบไม่มีขนทั้งหน้าใบและหลังใบ
- ฝักมีขนาดกลางๆ เมล็ดมีขนาดใหญ่
- ลูกไม้ที่ได้จากการเพาะเมล็ดมีความนิ่งของสายพันธุ์สูง และมีลักษณะที่ดี
3) บางคล้า (Thai Socotraunm : Bang-Khla) / BK
- 3.1ต้นแม่เป็นไม้นำเข้ามาจากต่างประเทศมาปลูกและเพาะเลี้ยงที่ ต.หนองแหน อ.พนมสารคาม จ.ฉะเชิงเทรา ซึ่งเป็นที่มาของ "ยักษ์หนอง แหน (เจ้าของเรียกว่า-ดำริสิทธิโชค) " ต่อมาภายหลัง มีผู้นำลูกไม้ของยักษ์หนองแหนไปปลูกที่ อ.บางคล้า จ.ฉะเทริงเทรา ซึ่งเป็นที่มาของชื่อ "ยักษ์บางคล้า"
- 3.2ลักษณะบางคล้า
- ลำต้นขึ้นเป็นแท่ง กิ่งใหญ่ และมีกิ่งแข็งแรง
- รากใหญ่แต่มักจะกอดกัน
- ใบมัน สีเขียวตองอ่อน ใบห่อ ปลายใบแหลม ใบไม่มีขนทั้งหน้าใบ และหลังใบ
- ฝักมีขนาดกลางๆ เมล็ดมีขนาดใหญ่
- ลูกไม้ที่ได้จากการเพาะเมล็ดมีลักษณะที่หลากหลาย แต่มีลักษณะที่ดี
4) เอสวัน (Thai Socotranum : S1 )
- 4.1ต้นแม่เป็นไม้เพาะเมล็ด นำเข้ามาจากต่างประเทศ
- 4.2ลักษณะของ "เอสวัน"
- โขดกลม เนียนเรียบและสวย
- กิ่งก้านสาขาแตกเป็นพุ่มด้านบน
- ใบมัน ใบกลมใหญ่ ปลายใบป้าน มีเส้นแดงกลางใบ
- ดอกสีชมพูสด กรวยดอกมีเส้นลายแดงเข้ม
- ตามธรรมชาติติดฝักยาก ฝักมีขนาดใหญ่ เมล็ดมีขนาดใหญ่
- ลูกไม้ที่ได้จากการเพาะเมล็ดมีลักษณะที่หลากหลาย แต่มีลักษณะที่ดี
5) เพชรกรุงเก่า (Thai Socotranum : Petch Krung Kao)
- 5.1ต้นแม่เป็นลูกเพชรบ้านนา แต่มีลักษณะแคระ ข้อถี่กระชับดอกดก
- 5.2เป็นไม้ที่เป็นหมัน ไม่สามารถผลิตเมล็ดได้ ดังนั้น การขยายพันธุ์เพชรกรุงเก่า จึงขยายในรูปของไม้เสียบยอด หรือกิ่งตอน
6) ไทยโซโคลูกไม้ใหม่และลูกผสม (Thai Socotranum : New Hybrid / New Variety)
| 6.1) | ถังเงิน | เป็นลูกผสมระหว่าง | เขาหินซ้อน + เอสวัน |
| 6.2) | ราชินีหินซ้อน | เป็นลูกผสมระหว่าง | เขาหินซ้อน+ราชินีพันดอก |
| 6.3) | ชฏาทอง | เป็นลูกไม้ที่สืบเชื้อสายมาจาก | ชฎาเพชร |
| 6.4) | ระฆังเพชร | เป็นลูกไม้ที่สืบเชื้อสายมาจาก | เอสวัน |
| ฯลฯ | |||
| *ชื่อดังกล่าวเป็นชื่อที่ไพสิฐฟาร์มตั้งขึ้นเอง | |||
ไทยโซโคทรานั่ม เป็นไม้เจ้าปัญหามักเกิดวิวาทะกันบ่อย ๆ ซึ่งสาเหตุหลัก ๆ ก็เกิดจากผลประโยน์ในเชิงการค้า
ไทยโซโคทรานั่ม ไม้ต้นน้ำมีเพียงสามกลุ่ม คือ
- กลุ่มมงกุฎสยาม และ เพชรบ้านนา เป็นกลุ่มที่ถือเกิดจากรากเง่าเดียวกัน ไม้กลุ่มนี้มีความนิ่งของสายพันธุ์สูงมาก ลูกไม้ที่ได้จากการเพาะเมล็ด ไม่มีความหลากหลาย จึงไม่มีการตั้งชื่อใหม่ ๆ
- กลุ่มบ้างคล้า และ เขาหินซ้อน เป็นกลุ่มที่ถือเกิดจากรากเง่าเดียวกัน เขาหินซ้อนเป็นไม้ที่มีความนิ่ง ของสายพันธุ์สูง ส่วนบางคล้ามีความหลากหลายทางสายพันธุ์ ลูกบางคล้าที่ได้จากการเพาะเมล็ด จึงมีความหลากหลายดังนั้นจึงมีการนำลูกบางคล้าไปตั้งชื่อใหม่ ๆ มากมายหลายชื่อ เช่น มงกุฎทอง มงกุฎเพชร ชฎาเพชร เพชรพระนคร เพชรกาญจนา เพชรโสธร ฯลฯ
- กลุ่มเอสวัน จากประสบการณ์ของไพสิฐฟาร์ม สันนิฐานว่าเอสวันเป็นลูกบางคล้าเพราะในการเพาะเมล็ดบางคล้า มักได้ลูกไม้เหมือนเอสวัน แต่ตำนานเอสวันบอกว่า เอสวันเป็นลูกไม้ที่นำเข้าจากต่างประเทศ อย่างไรก็ตาม เอสวันก็มีเอกลักษณ์ของเอกบุรุษ ลูกเอสวันที่ได้จากการเพาะเมล็ดมักมีความหลากหลายทางสายพันธุ์ จึงมีการตั้งชื่อใหม่ ๆ เช่น ระฆังทอง ระฆังเพชร ฯลฯ
ไทยโซโคทรานั่ม ไม้กลางน้ำและไม้ปลายน้ำ นิยมนำมาตั้งชื่อใหม่ ๆ เป็นไม้เจ้าปัญหามักเกิดวิวาทะกันบ่อย ๆ ซึ่งสาเหตุหลัก ๆ ก็เกิดจากผลประโยน์ในเชิงการค้า อย่างไรก็ตาม ไม้กลางน้ำและไม้ปลายน้ำ ก็มีที่มาจากไม้ต้นน้ำ
ไพสิฐฟาร์ม ผลิตไม้ต้นน้ำเป็นหลักส่วนไม้กลางน้ำและปลายน้ำผลิตเป็นรอง
ข้อคิดของไพสิฐฟาร์ม เป็นกลอนบทหนึ่งที่อยู่ใน สามก๊ก ( 三國演義 ) "ตอนพี่คิดฆ่าน้อง" กล่าวคือ หลังจากโจโฉ ( 曹操 ) เสียชีวิตลง โจผี ( 曹丕 ) สืบตำแหน่งต่อจากโจโฉผู้พ่อ เพื่อความมั่นคงในตำแหน่ง จึงคิดฆ่าน้อง ที่ชื่อว่า โจสิด ( 曹植 ) โจสิดเป็นลูกที่โจโฉรักมากที่สุด โจสิด ( 曹植 ) มีพรสวรรค์ ในการแต่งกลอน ทั่วแผ่นดินจีนกล่าวขานว่า โจสิด ( 曹植 ) เดินเจ็ดก้าวเป็นกลอน ( 七步詩 / 七步成詩 ) โจผี ( 曹丕 ) ผู้พี่ต้องการฆ่าโจสิด ( 曹植 ) ผู้น้อง ภายไต้เงื่อนไขว่า "ถ้าเดินพ้นเจ็ดก้าว แต่งกลอนไม่ได้ จะฆ่าน้องทิ้ง" แต่โจสิด ( 曹植 ) สามารถแต่งกลอนได้สำเร็จ จึงไม่ถูกพี่ชายฆ่า สองพี่น้องกอดกันและร่ำไห้ พี่จึงไม่ฆ่าน้อง
| บทกลอนเจ็ดก้าว | 七步詩 | Cooking beans |
|---|---|---|
| ต้มถั่ว ใช้เถาถั่ว เป็นเชื้อไฟ | 煮豆燃豆萁， | Cooking beans on a fire kindled with bean stalks, |
| ถั่วร่ำไห้ ในน้ำ เดือดพล่าน | 豆在釜中泣 | The beans weep in the pot. |
| ต่างถือเกิด จากรากเง้า เดียวกัน | 本是同根生， | Originally born from the selfsame roots, |
| ใยเฝ้าผลาญกัน ร้อนรน ปานนี้ | 相煎何太急！ | Why so eager to torture each other! |
โซโคทรานั่มแท้ (Real Socotranum)
ภาพประกอบจากเว็บชวนชมต่างประเทศ
โซโคทรานั่มแท้ มีถิ่นกำเนิดในเขตอาหรับตอนใต้ จะพบได้มากที่สุดที่เกาะโซโคทร้าของประเทศเยเมน ถือว่าเป็นชวนชมยักษ์ที่แท้จริง มีรายงานว่าพบสูงถึง 6 เมตร โขดกว้างเกือบ 2 เมตรครึ่ง
โซโคทรานั่มแท้ ๆ ที่เกาะโซโคทร้า รัฐบาลประเทศเยเมน ไม่อนุญาติให้นำกิ่งของโซโคทรานั่มแท้ ๆ ออกนอกประเทศ แต่อนุญาติให้นำเมล็ด ของโซโคทรานั่มแท้ ๆ ออกต่างประเทศได้ ดังนั้นจึงมีฟาร์มชวนชมต่าง ๆ ของ ยุโรป และ อเมริกา จ้างชาวพื้นเมืองเก็บเมล็ดและนำเมล็ดมาเพาะเลี้ยงและจำหน่ายไปทั่วโลก แต่ปรากฎว่า โซโคทรานั่มแท้ ๆ ที่ได้จากการเพาะเมล็ดเจริญเติบโตช้ามาก และมักมีลักษณะที่ไม่สวยงาม ไม่เหมือนกับต้นแม่ที่เกาะโซโคทร้าจึงไม่เป็นที่นิยมของผู้เพาะเลี้ยงทั่วไป มีแต่เพียงแฟนพันธุ์แท้ของ โซโคทรานั่มแท้ เพาะเลี้ยงเป็นไม้สะสม ในรูปของไม้เสียบยอด(เป็นยอดกิ่งลูกที่ได้จากการเพาะเมล็ด) หรือไม้เพาะเมล็ด
ภาพประกอบจากเว็บชวนชมต่างประเทศ